Το πρόσφατο περιστατικό της κατάρρευσης λόγω ανακοπής καρδιάς του διεθνούς Δανού ποδοσφαιριστή Κρίστιαν Ερικσεν (ευτυχώς προσωρινά, πριν οι γιατροί με τη βοήθεια απινιδωτή επαναφέρουν τις αισθήσεις του μετά από μερικά δραματικά λεπτά), στον αγώνα της ομάδας του κόντρα στη Φινλανδία για το Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα, έχει ήδη στιγματίσει τη διοργάνωση και όχι μόνο.
Συμπαίκτες, αντίπαλοι και φίλαθλοι διεθνώς παραμένουν συγκλονισμένοι, ενώ χαραγμένη στη μνήμη παραμένει και η στάση των υπόλοιπων Δανών παικτών, που με παρότρυνση του αρχηγού τους, Σ. Κιάερ, σχημάτισαν γύρω από τον Ερικσεν ανθρώπινο τείχος προστασίας από τις κάμερες, σε ένδειξη σεβασμού στον συμπαίκτη τους που έδινε τη μάχη για τη ζωή.
Το πρόβλημα υγείας του Ερικσεν εν ώρα αγώνα, που λίγο έλειψε να του στερήσει τη ζωή, προκάλεσε ακόμα μεγαλύτερη αίσθηση λόγω του ότι είναι το πρώτο αντίστοιχης σοβαρότητας που συμβαίνει σε μια τέτοιου επιπέδου διοργάνωση.
Ερχεται όμως να προστεθεί σε μια αλυσίδα παρόμοιων περιστατικών, με παίκτες να καταρρέουν την ώρα του αγώνα ή λίγο πριν την έναρξή του, σε κάποιες περιπτώσεις μάλιστα με μοιραία κατάληξη. Ειδικά την τελευταία 20ετία οι «κρίκοι» αυξάνονται δραματικά, καθώς έχουν χάσει τη ζωή τους ο Καμερουνέζος Φόε το 2003, ο Ούγγρος Μίκλος Φέχερ το 2004, ο Ισπανός Αντόνιο Πουέρτα το 2007 και ο Ιταλός Ντάβιντε Αστόρι το 2018.
Το καρδιακό επεισόδιο του Δανού Κρίστιαν Ερικσεν ξανάφερε στο προσκήνιο το ζήτημα του υπερφορτωμένου αγωνιστικού προγράμματος των παικτών |
Πέραν των όποιων παθολογικών αιτιών της εκάστοτε περίπτωσης - πίσω από τις οποίες συχνά επιχειρείται να κρυφτούν όλα τα υπόλοιπα - το νέο περιστατικό ξανάφερε με έμφαση στο προσκήνιο τα ζητήματα της υπερβολικής σωματικής και ψυχολογικής κούρασης των παικτών από τις συνεχιζόμενες υποχρεώσεις, ιδιαίτερα όσον αφορά το υψηλό επίπεδο, που αποτελεί και τη βιτρίνα του «εμπορεύματος».
Ζητήματα που οι ρίζες τους ολοφάνερα βρίσκονται στο αδυσώπητο κυνήγι για τα κέρδη, που επιβάλλει τους συνεχείς αγώνες και το βεβαρυμένο πρόγραμμα, προκειμένου να... κυλάει το χρήμα και μάλιστα - ιδιαίτερα μετά την είσοδο των εταιρειών του στοιχήματος - σε συνεχή ρυθμό.
Αλλωστε, ήταν κάπου στα τέλη της δεκαετίας του '90 όταν η FIFA και η UEFA, οι δύο ισχυρότερες ποδοσφαιρικές ενώσεις παγκοσμίως, είχαν συνοψίσει τις μελλοντικές βλέψεις τους σε ένα ιδιαίτερα προφητικό μότο: «Ούτε μέρα χωρίς ποδόσφαιρο»!
Αγώνες, αγώνες, αγώνες προκειμένου να έρθουν τα κέρδη |
Και κάπως έτσι φτάνουμε στην απορία του ομοσπονδιακού τεχνικού της Δανίας, Κάσπερ Γιούλμαντ, μετά την ολοκλήρωση του αγώνα με τη Φινλανδία, ο οποίος συνεχίστηκε κανονικά μετά από ολιγόωρη διακοπή, προκαλώντας αντιδράσεις: «Είναι δυνατόν να αναβάλλονται παιχνίδια για κρούσμα κορονοϊού αλλά όχι για ανακοπή καρδιάς;». Ο ίδιος μάλιστα διέψευσε τις πληροφορίες (από μεριάς UEFA) ότι οι παίκτες του ήθελαν να αγωνιστούν μετά το τηλεφώνημα του Ερικσεν από το νοσοκομείο ότι είναι καλά.
Λίγες μέρες μετά, στον αγώνα της Γαλλίας με τη Γερμανία, ένα ακόμα περιστατικό ήρθε να προστεθεί στη λίστα, όταν ο δεξιός μπακ της Εθνικής Γαλλίας, Μπ. Παβάρ, έχασε τις αισθήσεις του για αρκετά δευτερόλεπτα ύστερα από σύγκρουση με αντίπαλο, αλλά αντί να εξέλθει από τον αγωνιστικό χώρο ή να αντικατασταθεί ...σηκώθηκε και συνέχισε να παίζει.
Οπως φαίνεται, στο φετινό Euro - μετά και από τη χρονιάτικη αναβολή του, με τις ήδη σημαντικές συνέπειες ως προς τα εκατομμύρια που διακυβεύονται σε κάθε αγώνα - δεν υπάρχει ...χώρος για άλλα απρόοπτα και αναβολές, έστω κι αν κρίνεται μια ζωή.
Η συζήτηση για το υπερφορτωμένο πρόγραμμα είχε ανοίξει ήδη πριν το Euro. Η Παγκόσμια Ενωση Ποδοσφαιριστών (FIFPro) με επιστολή της προς την UEFA είχε προειδοποιήσει για τους κινδύνους της κούρασης των παικτών, καλώντας τη να λάβει μέτρα. Επιπλέον, μια σειρά άνθρωποι του ποδοσφαίρου (προπονητές, παίκτες), αλλά και γιατροί και ειδικοί, είχαν εκφράσει την αντίθεσή τους στους πειραματισμούς της Ευρωπαϊκής Συνομοσπονδίας, η οποία για να μετριάσει τη χασούρα από την τρίμηνη περσινή διακοπή «στρίμωξε» εντός 11 μηνών δύο αγωνιστικές σεζόν σε επίπεδο συλλόγων (ξεκινώντας από το διάστημα Ιούλη - Αυγούστου πέρυσι, όταν συνεχίστηκε η διακοπείσα σεζόν 2019 - 2020) και μία διεθνή διοργάνωση (Εuro). Μαζί και με την περσινή προετοιμασία, πολλοί παίκτες ήδη μετρούν έναν χρόνο στα γήπεδα.
Και αν γι' αυτά αξιοποιείται από πλευράς UEFA το άλλοθι της έκτακτης κατάστασης με την πανδημία, βάσει σχεδίων τα χειρότερα έπονται, με το πρόγραμμα για την επόμενη διετία να προβλέπεται «χωρίς ανάσα»: Το 2022 είναι προγραμματισμένο το Μουντιάλ στο Κατάρ - με σύμπτυξη της αγωνιστικής σεζόν και ό,τι αυτή συνεπάγεται, ειδικά στην Ευρώπη - ενώ από το 2023 οι αλλαγές της UEFA στις ευρωπαϊκές διοργανώσεις προβλέπουν διευρυμένο πρόγραμμα και περισσότερους αγώνες. Φυσικά αυτό δεν ισχύει μόνο για το ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο, αλλά και για τους παίκτες της Λατινικής Αμερικής, όπου αυτήν την περίοδο διεξάγεται το Copa America στη Βραζιλία και μάλιστα εν μέσω της τραγικής κατάστασης στη χώρα με την πανδημία. Τα ίδια ισχύουν λίγο - πολύ και στις υπόλοιπες ηπείρους (Αφρική, Ασία), όπου οι διοργανώσεις ακολουθούν τα ευρωπαϊκά πρότυπα.
Οι αλλαγές που έγιναν την τελευταία 20ετία, με στόχο τα περισσότερα κέρδη, δεν θα μπορούσαν να αφήσουν ανεπηρέαστο και το κομμάτι που αφορά τους πρωταγωνιστές της «παράστασης»: Το «προϊόν» έχει την ανάγκη... υπεραθλητών που θα αντεπεξέρχονται στη σωματική κούραση των πολλών παιχνιδιών, των επίσης πολλών εβδομαδιαίων ταξιδιών, π.χ. ανά την Ευρώπη, στην ψυχολογική πίεση για το κυνήγι της επιτυχίας κ.ο.κ.
Η αύξηση μάλιστα της συχνότητας σοβαρών τραυματισμών, που οδηγούν σε πρόωρο τέλος της καριέρας ποδοσφαιριστών ή σε μεγάλα προβλήματα μετά την αποχώρησή τους, των κρουσμάτων κατάθλιψης σε πρώην παίκτες, όπως και των ποσοστών χρήσης αναβολικών, αποδεικνύει ξεκάθαρα ότι το παιχνίδι εδώ και καιρό παίζεται εκτός ορίων. Τα στοιχεία των τελευταίων χρόνων σοκάρουν: Ερευνες έδειξαν ότι το ποσοστό πιθανών ξαφνικών θανάτων λόγω καρδιακών παθήσεων σε αθλητές ανέβηκε σε 6,8 ανά 100.000 αθλητές τις δύο τελευταίες δεκαετίες, με την υπερτροφική καρδιομυοπάθεια να αποτελεί την κυριότερη πιθανή πάθηση.
Ωστόσο οι απαιτήσεις του «προϊόντος» δεν εξαντλούνται στα όσα θα πρέπει να γίνουν εκτός αγωνιστικού χώρου, αλλά και εντός, αλλάζοντας και τους κανόνες του ίδιου του παιχνιδιού και του τρόπου που θα πρέπει αυτό να παιχτεί προκειμένου να πουλήσει περισσότερο. Και οι ομάδες αναζητούν πλέον παίκτες - μηχανάκια, που θα αλωνίζουν το γήπεδο, ανεξαρτήτως θέσης, συμμετέχοντας σε ένα παιχνίδι συνεχιζόμενου υψηλού ρυθμού...
Ακόμα και οι περίοδοι της προετοιμασίας δεν θυμίζουν πια σε τίποτα αντίστοιχες λίγων δεκαετιών πριν, με τη φυσική ενδυνάμωση να αφήνεται στα ειδικά μηχανήματα, στα ιατρικά τιμ ή ακόμα και σε άλλους τρόπους, και την εφαρμογή της τακτικής να ξεκινάει σχεδόν με το «καλημέρα», προκειμένου να παρουσιαστεί η «ομάδα - κομπιούτερ» στην αρχή της σεζόν. Μέσα σε όλα αυτά, σημαντικό ρόλο για τις επενδύσεις και τα κέρδη παίζουν η προώθηση και η προβολή συγκεκριμένων προτύπων αθλητών, καθώς και συμπεριφορών.
Σήμερα, μια βδομάδα μετά τη μάχη που έδωσε για τη ζωή του ο Ερικσεν, η ατάκα του σε παλιότερη συνέντευξή του για την «επόμενη μέρα» μετά το ποδόσφαιρο φαντάζει να αποκτά καινούργιο νόημα: «Οταν σταματήσω το ποδόσφαιρο, θα αγοράσω ένα σπίτι στο Μίντελφαρτ (σ.σ. η ιδιαίτερη πατρίδα του στη Δανία), θα κόβω το γκαζόν και θα είμαι απλώς ο Κρίστιαν».
Αναδημοσίευση από τον Ριζοσπάστη του Σαββατοκύριακου 19-20/6
